Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում Յուրա Մովսիսյանի հարցազրույցը ռուսական Ֆուտբոլ շաբաթաթերթին:

Մի քանի ամսվա ընթացքում Յուրա Մովսիսյանը հարմարվել է ինչպես Մոսկվայի «Սպարտակին», այնպես էլ Ռուսաստանի գլխավոր մեգապոլիսին: Հանդիպումը նշանակեցինք Մոսկվայի հյուրանոցներից մեկի ռեստորանում, և Մովսիսյանը եկավ ճիշտ ժամանակին: Չշեղվելով մենյուն ուսումանսիրելուց՝ Մովսիսյանը միանգամից անցավ հարցերին պատասխանելուն:

Մինչև Ֆեդոտովի ակումբ հասնելը դեռ շատ ճանապարհ կա

- Յուրա, շնորհավորում ենք լավագույն ռմբարկու ճանաչվելու կապակցությամբ: Մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ նման նպատակ դնու՞մ էիք Ձեր առջև:

- Ինձ համար գլխավորը «Սպարտակի» հաղթանակներն են: Իհարկե, կարող ես անհատական մրցանակներ շահել, բայց դրանք որևէ արժեք չունեն, եթե թիմը մրցաշարային աղյուսակի ստորին հատվածում է: Այն դեպքում, երբ մենք առաջին կամ երկրորդ տեղը զբաղեցնենք, իսկ ես ճանաչվեմ լավագույն ռմբարկու, մարդիկ կարող են ասել, որ լավ եմ կատարել իմ գործը:

- Երբ հեռանում էիք «Կրասնոդարից», Սերգեյ Գալիցկին խոստովանեց, որ փոխարինող ունեն ի դեմս Վանդերսոնի: Այժմ երկուսդ էլ լավագույն ռմբարկու եք:

- Այո, մենք հիմա էլ շփվում ենք: Շատ ուրախ եմ իր համար: Նա արժանի է գտվնել այնտեղ, որտեղ որ այժմ է: Բացի գոլերից ուշադրություն դարձրեք, թե որքան գոլային փոխանցումներ է կատարել Վանդերսոնը, ինչպես նաև Ժոազինյոն: Պետք է արժանին մատուցել ֆուտբոլիստներին, ինչպես նաև գլխավոր մարզիչ Սլավոլյուբ Մուսլինին, որը հսկայական աշխատանք է կատարել:

- Ռուսաստանում կա Ֆեդոտովի անվան ակումբ, որտեղ ընդգրկվում են հարյուր և ավելի գոլ խփած ֆուտբոլիստները: Վերջին շրջանում այնտեղ ընդունում են նաև արտասահմանցիներին, օրինակ՝ Վագներ Լավին: Հույս ունե՞ք, որ մի օր կընդգրկվեք այդ ակումբում:

- Վագներ Լավը համաշխարհային մակարդակի խաղացող է, իսկ հայրուր գոլ խփելն իսկական ձեռքբերում է: Անկեղծ ասած չեմ էլ հիշում մինչ այժմ քանի գոլ եմ խփել, երևի՝ մոտ 30: Առջևում երկար ճանապարհ կա, դրա համար շատ բաներ պետք է համընկնեն, բայց ես կաշխատեմ:

- «Տերեկի» դեմ խաղում խփած երեք գոլերից հետ դուք դարձաք «Սպարտակի» երկրպագուների գլխավոր հույսը: Դժվա՞ր է խաղալ նման ճնշման պայմաններում:

- Շատերն ինձ անընդհատ հիշեցնում են այդ հեթ-տրիկի մասին, բայց հավատացեք, որ ես մոռացել եմ այդ մասին: «Տերեկի» դեմ խաղից անմիջապես հետո ես սկսեցի մտածել արդեն հաջորդ խաղի մասին: Ինձ համար հաճելի է, որ «Սպարտակի» երկրպագուները, որոնց ես համարում եմ լավագույնը, նման կարծիքի են իմ մասին, բայց իմ գոլերը դրանք հրաշքներ չեն, դա իմ աշխատանքն է:

 Դաշտում Կարպինը չի խաղում

«Սպարտակը», ոչ առանց Մովսիսյանի օգնության, չորրորդ հորիզոնականը զբաղեցրեց: Այքան էլ այն արդյունքը չէ, որին սպասում էին ակումբի երկրպագուները: Այնպես որ, գնահատելով մրցաշրջանը, Մովսիսյանը կանխատեսելիորեն զուսպ էր:

 - «Սպարտակի» անհաջողությունների գլխավոր պատճառը:

- «Սպարտակի» դեմ խաղացող բոլոր թիմերը տրամադրվում են 150 տոկոսով, առավել մոտիվացված են, քան երբևէ: Մյուս կողմից մեզ մոտ կայություն չկա արդյունքների առումով, քանի որ մի օր հաղթում ենք «Անժիին», իսկ հետ պարտվում ենք «Մորդովիային»:

 - Բայց դատելով «Կրասնոդարի» և «Ալանիայի» դեմ վերջին երկու խաղերից, «Սպարտակը» մոտիվացիայի խնդիր չուներ:

- Ոչ մի խնդիր: Քանի որ, մենք պետք է առավելագույն միավորներ հավաքեինք, որպեսզի Եվրոպա լիգայում հայտնվեինք:

 - Շատ փորձագետներ գտնում են, որ Վալերի Կարպինը կարող է ոգևորել թիմին, սակայն տակտիկական առումով նրա մոտ խնդիրներ կան: Համաձա՞յն եք:

- Ոչ, քանի որ ես ամեն օր աշխատում եմ Կարպինի հետ և գիտեմ, թե ինչ մակարդակի մասնագետ է նա: Հաշվի առեք, որ նա թիմ է եկել մրցաշրջանի կեսից և այդ կարճ ժամանակահատվածում կարողացել է միավորել ֆուտբոլիստներին: Ինչ վերաբերում է տակտիկային, հավատացեք, որ մեր մարզչական շտաբը շատ երկար ժամանակ է անցկացնում՝ վերլուծելով մրցակիցների ուժեղ և թույլ կողմերը: Բացի այդ, չէ որ Կարպինը դաշտ դուրս չի գալիս: Արդյունքի պատասխանատվության մեծ մասն իրենց վրա պետք է վերցնեն ֆուտբոլիստները, առաջին հերթին պետք է մեզ հարցնել:

 - Ինչի՞ կարիք ունի «Սպարտակը», որպեսզի պայքար մղի ոչ թե չորրորդ-հինգերորդ, այլ առաջին-երկրորդ տեղերի համար:

- Առաջին հերթին, մենք պետք է կայունացնենք խաղը: Վերջին չորս-հինգ տարիների ընթացքում թիմում շատ ֆուտբոլիստներ ու մարզիչներ են փոխվել: Բայց կարծում եմ, որ ներկայիս կազմը կարող է վճռել խնդիրը և հաղթել առաջնությունը:

 «Սպարտակի» աշխատանքային լեզուն

Շատերը կարծում են, որ Մովսիսյանը, որը խոսում է և ռուսերեն, և անգլերեն, պետք է կատարի թիմում միավորող ֆունկցիան: Ինքը՝ Յուրան, կարծես թե, ամենևին դեմ չէ իր վրա վերցնել նման պատասխանատվություն:

 - «Սպարտակ» տեղափոխվելուց հետո տարբերություն զգու՞մ եք նոր թիմի և «Կրասնոդարի» միջև:

- Իհարկե, երբ խաղում ես «Կրասնոդարում», քո թիմը հիմնականում խաղում է երկրորդ համարով և մանևրելու համար ավելի մեծ տարածություններ են լինում: Իսկ «Սպարտակի» դեմ խոր պաշտպանության են անցնում թիմերը, ավելի շատ ճնշում ես զգում և պետք է իրացնես քո հնարավորությունը, հակառակ դեպքում հաջորդ խաղում կարող ես մնալ պահեստայինների թվում:

 - Մենք շփվում ենք անգլերենով: Իսկ ե՞րբ հարցազրույց կտաք ռուսերենով:

- Ես ձեզ իմաց կտամ (ծիծաղում է): Իրականում ես ռուսերեն ամեն ինչ հասկանում եմ, դա «Սպարտակի» աշխատանքային լեզուն է:Պարզապես ռուսերեն հարցազրույց չեմ տալիս, քանի որ վախենում եմ, որ այնպես չեմ արտահայտվի, չեմ ասի այն ինչ նկատի ունեի:

 - Ովքե՞ր են «Սպարտակում» Ձեր ամենամոտ ընկերները:

- Ես բոլորի հետ էլ լավ շփվում և ինձ որևէ խմբի չէի դասի: Ամեն դեպքում սա թիմային սպորտ է և բոլորը պետք է միասին լինեն: Ես մոտ եմ և՛ ռուս ֆուտբոլիստների հետ, և՛ արտասահմանցիների: Դա ինձ համար ընդհանրապես խնդիր չէ: Այդ պատճառով փորձում եմ մտերմացնել բոլորին և բոլորն էլ իմ ընկերներն են:

 Օբաման ավելի շատ բասկետբոլ է սիրում

Մովսիսյանը չեմպիոնության քաղցրությունը զգացել է ելույթ ունենալով ԱՄՆ–ում: Նա Յուտա նահանգը ներկայացնող «Ռեալ Սոլթ Լեյք» թիմի հետ նվաճել է 40 տարվա ընթացքում ակումբի առաջին չեմպիոնությունը: Այդ նվաճումը նրանք նշել են համապատասխան ձևով:

 - Դեռևս ձեր ամենակարևոր տիտղոսն ԱՄՆ-ի չեմպիոնությունն է: Դրա համար մեդալներ տվեցի՞ն:

- Իհարկե, և՛ մեդալ, և՛ չեմպիոնական մատանիներ, որոնք պատրաստվել էին հատուկ մեզ համար: Բացի այդ MLS–ի չեմպիոնները, ինչպես NHL-ի և NBA-ի չեմպիոնները հյուրընկալվում են Սպիտակ տանը:

 - Այսինքն որպես «բոնուս» շփվեցիր նաև Բարաք Օբամայի հետ:

- Այո, մենք մի փոքր շփվեցինք և խոստովանեմ, որ ապշած եմ նրա հումորի զգացողությամբ:

- Նա հետևու՞մ է ֆուտբոլին:

- Նրան ավելի հոգեհարազատ է բասկետբոլը, բայց նա սոքերին էլ է հետևում:

 - Որքա՞ն մնացիք Սպիտակ տանը:

- Մոտ երկու-երեք ժամ: Անհավանական զգացողություններ էին, քանի որ բոլորս էլ լսել էինք այդ մասին, բայց երբեք չէինք եղել ներսում: Ներս մտնելու համար պետք է հինգ ստուգում անցնել: Անվտանգությունն ամենաբարձր մակարդակի վրա է:

 - Չեմպիոնական շքերթ եղա՞վ հաղթանակից հետո: Ամերիկացիների խելքն իրենցը չէ շքերթների համար:

- Այո, իհարկե: Մենք հատուկ մեքենանենորվ շքերթ իրականացրինք: Ֆանտաստիկ զգացողություններ էին, երբ մենք դուրս էինք եկել փողոց և հսկայական թվով մարդիկ դուրս էին եկել մեզ ողջունելու: Սա Յուտայի առաջին չեմպիոնությունն էր վերջին 40 տարվա ընթացքում: Մեծ նվաճում էր «Ռեալ Սոլթ Լեյքի» նման երիտասարդ թիմի համար: Բացի այդ եզրափակիչում մենք հաղթեցինք «Լոս Անջելես Գելաքսիին», իսկ խաղից հետո Դևիդ Բեքհեմը եկավ մեր հանդերձարան ու շնորհավորեց: Ես նույնիսկ լուսանկարվեցի նրա հետ, ֆանտաստիկ օր էր:

 - Եվ, ինչպիսի՞ն էր Դևիդ Բեքհեմը:

- Դա իհարկե բոլորովին այլ մակարդակ էր այլ խաղացողների համեմատությամբ: Նա պարզապես պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստի իդեալ է, որին երբևէ կարելի է հանդիպել: Գործի նկատմամբ նրա վերաբերմունքը կարող է օրինակ լինել յուրաքանչյուրիս համար: Լինելով ամենահայտնի ֆուտբոլիստը, նա շփման մեջ հաճելի  տղա է, զբաղվում է բարեգործությամբ և օգնում է ուրիշներին: Նրան շատ եմ հարգում:

 Մորմոնները՝ հաճելի մարդիկ են

12 տարեկանից Մովսիսյանը ապրել է ԱՄՆ-ում, որտեղ էլ ֆուտբոլիստ է դարձել: ԱՄՆ-ի մասին նա միայն դրական է արտահայտվում:

 - Մինչ այժմ կարծրատիպ կա, որ ԱՄՆ-ում ֆուտբոլը մասսայական չէ: Կհերքե՞ք այդ առասպելը:

- Սոքերը գնալով ավելի ու ավելի նշանակալից է դառնում ԱՄՆ-ում:  Այժմ երեխաների 90 տոկոսը հենց ֆուտբոլի են գնում: Պատճառն այն է, որ ծնողները ցանկանում են, որ իրենց երեխաներն այնպիսի սպորտով զբաղվեն, որտեղ վնասվածք ստանալու հավանականությունն ավելի փոքր է:

 - Իսկ ԱՄՆ-ի մարզադաշտերի մթնոլորտը կարելի՞ է համեմատել եվրոպականի հետ:

- Հավատացեք, ամերիկացիները գիտեն երկրպագել: Յուրաքանչյուր խաղին 15-17 հազար երկրպագու կա: Վերցնենք օրինակ իմ թիմը՝ «Ռեալ Սոլթ Լեյքը», որը ներկայացնում է Յուտան: Մրցաշրջանի մեկնարկից սկսած տրբիունաները լեփ-լեցուն են: Առաջնության նկատմամբ հետաքրքրությունը մեծացավ Բեքհեմի, Անրիի, Մարկեսի նման աստղերի շնորհիվ: Հիմա նման ֆուտբոլիստները կարեիարայի որոշակի հատվածում ցանկանում են խաղալ ԱՄՆ-ում:

 - Իսկ դուք ինքներդ կցանկանա՞ք վերադառնալ այնտեղ:

- Ես ունեի նման հնարավորություն, բայց դեռևս ցանկանում եմ խաղալ Եվրոպայում, հանդես գալ աշխարհի լավագույն ֆուտբոլիստների դեմ, խաղալ Չեմպիոնների լիգայում կամ Եվրոպա լիգայում:

 - Յուտայում երկու մրցաշրջան եք անցկացրել: Ինչպիսի՞ն է կյանքն այդ յուրահատուկ վայրում: Չէ որ մորմոնները խիստ պահպանողական բարքերով են ապրում...

- Այո, երկու տարի խաղացի Յուտայում: Դա շատ լավ վայր է՝ հանգիստ ու խաղաղ, իսկ մորմոնները հաճելի մարդիկ են: Այո, նրանք ունեն որոշակի կանոններ, որոնց պետք է հետևես: Օրինակ, ռեստորանները փակվում են երեկոյան ութին, բայց սկզբունքային տարբերություն չեմ տեսնում մորմոնների և մյուս հավատացյալ մարդկանց միջև: Նրանք լրիվ նորմալ մարդիկ են, պարզապես մի փոքր այլ հավատք ունեն: Եթե հնարավորություն լինի, կրկին կայցելեմ Յուտա:

 - Իսկ մեր բասկետբոլիստ Անդրեյ Կիրիլենկոյին պատահաբար չե՞ք հանդիպել:

- Դա էլ է եղել: Մենք ռեստորանում նստած էինք, իսկ նման հասակ ունեցող մարդուն, ինչպիսին Կիրիլենկոն է, անհնար էր չճանաչել:

 Պատգամավորները՝ հեծանիվով

Յուտայից հետո Մովսիսյանը մեկնեց Եվրոպան նվաճելու: Մեկնարկի համար ընտրեց բավական էկզոտիկ վայր՝ դանիական «Ռանդերսը», որը պայքարում էր բարձրագույն խմբում տեղը պահպանելու համար: 1.5 մրցաշրջանում 39 խաղում 21 գոլ խփելով՝ Յուրան բարձրացրեց մակարդակը՝ մեկնելով Ռուսաստան:

 - Դանիայի առաջնությունը կարո՞ղ եք համեմատել ռուսականի հետ:

- Ի՞նչ եք ասում: Ռուսաստանի առաջնության մակարդակը հաստատ ավելի բարձր է: Դանիայում բոլոր թիմերը գրեթե նույն ֆուտբոլն են խաղում: Շատ է ֆիզիկական պայքարը: Իսկ ռուսական Պրեմիեր լիգան կարող է պայքարել Եվրոպայի լավագույն հնգյակում լինելու համար:

 - Ի՞նչ տվեց Դանիայում անցկացրած ժամանակը: Ամեն դեպքում, առաջին փորձն էր Եվրոպայում:

- «Ռանդերսը» մեծ ամբիցիաներով փոքր ակումբ էր: Հրաշքի էր նման այն, թե ինչպես մնացինք բարձրագույն խմբում: Մենք վերջին տեղում էինք ու 13 միավորով հետ էինք, իսկ հետ 15 խաղից միայն մեկում պարտվեցինք: Իսկ անձամբ ինձ համար դա կարևոր փորձ էր. տեղափոխվել Եվրոպա և լավ պրակտիկա ստանալ... Դանիայում ավելի շատ էր ֆիզիկական պայքարը և սովորեցի խաղալ նման պայմաններում: Դա օգտակար էր:

 - Իսկ կյանքը Դանիայում շա՞տ էր տարբերվում ԱՄՆ-ից:

- Այստեղ նույնիսկ համեմատել չի կարելի: ԱՄՆ-ում ամեն ինչ ավելի հանգիստ է: Բացի այդ ֆանտաստիկ եղանակ է: Եվրոպայում ամեն ինչ մի փոքր ավելի բարդ է: Իմ կարծիքով, կյանքի հարմարավետության առումով ԱՄՆ-ն այժմ առաջ է ամբողջ աշխարհից:

 - Դանիացիները հայտնի են հեծանիվի նկատմամբ սիրով: Գնահատեցի՞ք:

- Օ՜, այո, դա նույնիսկ զվարճալի է: «Ռանդերսում» նույնիսկ պատգամավորներն էին հեծանիվով գնում աշխատանքի: Ես ամեն դեպքում մեքենայով էի, իսկ հարևանությամբ կարող էր ինչ-որ կարևորը մեկը հեծանիվ քշել:

Հայկական խոհանոցը լավագույնն է

Պատմական հայրենիքում Մովսիսյանն առաջին անգամ հայտնվեց արդեն գիտակցված տարիքում: Բայց նա կասկած չուներ, թե որ հավաքականում խաղա: Յուրան խաղում է Հայաստանի հավաքականում և երազում է թիմի հետ մեկնել մեծ ֆուտբոլային ֆորումի: Ամենաիրատեսականը Եվրո-2016-ն  է:

 - Դուք ձեզ ավելի շատ հա՞յ եք համարում, թե՞ ամերիկացի:

- Հարցը նույնիսկ այդպես դրված չէ: Իհարկե հայ: Ես ավելի շուտ այսպես կձևակերպեի. մտածում եմ ինչպես հայը, բայց ապրում եմ ինչպես ամերիկացին:

 - Իսկ ո՞ր լեզվով եք մտածում:

- Հայերոնով: Այդ լեզվով ենք շփվում ընտանիքում, ընկերներիս հետ: Մենք շատ չենք և փորձում ենք մոտ լինել միմյանց:

 - Բայց չէ որ Կալիֆորնիայում շատ են հայերը:

- Այո, Կալիֆորնիան նույնիսկ փոքրիկ Հայաստան են անվանում: Բայց ես այնպիսի քաղաքում չեմ եղել, որտեղ հայեր չլինեն: Նույնիսկ Ռանդերսում 8-9 հայկական ընտանիք կար: Մենք անընդհատ շփվում էինք, երբ այնտեղ էի խաղում:

 - Մոսկվայում, հասկանալի է, հայերի հետ կապված խնդիր չկա: Որտե՞ղ եք հանդիպում: Ինչ-որ կոնկրետ ակումբներու՞մ, ռեստորաններու՞մ:

- Ոչ մի ակումբ: Միմյանց, հարազատներին հյուր ենք գնում: Կինս այստեղ բարեկամներ ունի: Շփման շրջապատը բավական մեծ է:

 - Հայկական խոհանոցը դա մի հիանալի բան է...

- Այո, այն լավագույնն է աշխարհում: Մենք հսկայական թվով համեղ ազգային ուտեստներ ունենք: Դա, ի դեպ, պատճառներից մեկն է, թե ինչու է ինձ դուր գալիս հայ լինելը:

 - Ո՞րն է ամենասիրելի ուտեստը:

- Ապուրը, որը մենք անվանում ենք սպաս: Ես այն ամեն օր հաճույքով կուտեի: Այն կազմված է յոգուրտից կամ թանից ու կանաչուց: Թե էլ ինչ բաղադրիչներ կան, չգիտեմ: Պարզապես շատ է դուրս գալիս: